مجموعه شعر « هجوم»

پیشترها اسم سپانلو را شنیده بودم، اما هیچ آشنایی با خودش و آثارش نداشتم؛ حتی یک مصراع. تا این که یک مجموعه شعر از او با نام« هجوم» به دستم رسید.

برگ های کتاب کاهی است و بوی کهنگی می دهد. چاپ و انتشارات روزبهان، آن را در سال 2536 شاهنشاهی و در 99 صفحه چاپ و منتشر کرده است. مقدمه ندارد و بلافاصله بعد از صفحه ی فهرست، اولین شعر با عنوان« قرق» آمده است و شعرهای دیگر، پشت سر هم در صفحات بعدی؛ اما بلندترین و گیراترین شعر این مجموعه« هجوم» است . همان که اسم کتاب هم هست.

قطعه ی هجوم مثل دیگر قطعات سپانلو( در این مجموعه) رنگ و بوی کاملاً انسانی و عدالت جویانه دارد و سرشار است از عواطف پاک و بی آلایش انسان دوستانه. مطلع شعر:

« جهان به چشم کودک

نقش و نگار نامفهومی است...

...به شکل کوکب شش بالی

که روی تافته ای ناشناس بافته است...» به نظر من کوکب شش بال همان ستاره ی داوود نبی و سمبل صهیونیسم است، که نظم جهان را به هم ریخته و ظلم وستم رواداشته است و این از قرینه هایی که در قطعات دیگر آمده است به دست می آید؛ مثل قطعه ی « چریک های عرب» و « فلسطین سرزمین ماست».

سرودن شعری در مذمّت اسرائیل و دفاع از مردم مظلوم فلسطین، آن هم در سالهای پیش از انقلاب اسلامی، شجاعتی می خواسته که سپانلو با دلاوری تمام دست به قلم برده و احساسش را روی کاغذ آورده، بدون هیچ ملاحظه ای و باز شجاعت ناشر که دست به چنین کار خطیری زده و این مجموعه را با مضامین ضد صهیونیستی چاپ کرده است، قابل تأمل و ستایش است.

البته چیز دیگری هم ذهنم را به خود مشغول کرده است و آن این کهشاید اصلاً چنین خفقان و سانسوری هم که بعدها به ریش آن دوران بسته اند، وجود نداشته است و شاعر و ناشر در آزادی و بی دغدغه دست به چنین کاری زده اند.

مثل این که معرفی کتاب هجوم دارد بهانه ای می شود برای باز کردن عقده ی دل! شکّی نیست که سانسور، قیچی و گیوتین فرهنگی امروز هم هست. وگرنه چرا « سالِ سی» باید شش ماه در ممیزی ارشاد بماند و « پنجِ عصر» با دادن هدیه مجوز بگیرد و مجموعهی « انگشت نمای» که حاضر است اما جرأت حضور بر روی میز ممیزی ارشاد را ندارد.

البته اگر بخواهیم با خوشبینی به قضیه نگاه کنیم، هم به پهلوی ها و هم به امروزی ها حق می دهیم. چون لازمه ی هر حکومتی، اهرم هایی است چه برای کنترل و چه برای هدایت افکار عمومی و چه برای فشار! و الاّ شیرازه ی حکومت از هم می پاشد. به هر حال از شما بازدید کننده ی محترم دعوت می کنم چند قطعه از سپانلو را که در همین مجلّه ی مجازی و در بخش شعر معاصر آورده ام بخوانید و در صورت امکان آثار دیگرش را به من و سایر دوستان معرفی کنید.

حالا بریده هایی از شعر هجوم از مجموعه ی « هجوم»:

«...بله زمانه ی ما عصر جانیان نجیبی ست

که با ظرافت و آداب می کُشند

بله زمانه ی ما عهد قتل در روح است...

... پس این عدالت است که شاعر

نشانه گیر شکار کبوتر رویاست

و سایه سار پر قوش ها به وقت هجوم

ز روی صورت او می پرند

نسیم ها نوک مرطوب خودنویسش را

به خطّ تذکره ها خشک می کنند

و گرد و خاک هجوم جهان

به چین صورت او نقش می شود...

... و ما ابوقراضه ی یک دنده ایم

نخاله ی غربال

مسیر یک طرفه

کمانچه ای با یک نُت

... نه ما نصیحت آموز نیستیم

و چیز یاد نمی گیریم

کسی بلد نیست

به ما بیاموزد.»

حسن سلمانی

اسفند91

نظرات شما عزیزان:

بی نام

ساعت16:12---24 فروردين 1392

(البته چیز دیگری هم ذهنم را به خود مشغول کرده است و آن این کهشاید اصلاً چنین خفقان و سانسوری هم که بعدها به ریش آن دوران بسته اند، وجود نداشته است و شاعر و ناشر در آزادی و بی دغدغه دست به چنین کاری زده اند).
یک چیز هم با اجازه شما ذهن مرا مشغول کرده است. اینکه شاید ممیزی های آن زمان(جدا از ادیبان بزرگی که وجود داشتند)انقدر ...بودند که نفهمیدن منظور شاعر چیه و چه قصدی داشته.
اون وقتا هم سانسور و خفقان به معنای واقعی و خیلی شدید وجود داشته به حدی که خیلی کتاب های دینی مورد نیاز مردم حتی رساله که یک چیز ضروری هست هم اجازه چاپ نداشتن.دیروز و امروز قابل مقایسه نیستند.
البته آخر یادداشتتون اشاره کردید که باید به حکومت ها حق داد(هرچند با عنوان خوشبینی صرف) امیدوارم واقعا نظرتون همین باشه نه فقط برای جلوگیری از سانسور بیشتر کتاب هاتون!!!!!
اون فشارم که گفتید همون کنترلی بود که اول آورده بودید.پس به قول شما ادبیاتی ها هجو نکنید لطفا.
الهه الهام برای من خونه ای هست که هروقت از دنیای مجازی و حقیقی سیاسی خسته می شم دوست دارم بیام توش و فارغ از حرفای هرچند کوچیک سیاسی احساسات فراموش شده رو یادآوری و مرور کنم.و بدونم هنوز جایی هست که سیاسی نیست.امیدوارم خونم شاداب بمونه.ممنون از وقت و حوصلتون.ببخشید که طولانی شد.آهان راستی من عضو هیچ حزب خاصی نیستم.

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: